Ten wykład nas zaskoczył. Dr Magdalena Łanuszka znana nam dotąd z umiejętności opowiadania o sztuce w sposób iście naukowy i poważny, zaskoczyła nas treścią wywołującą u niektórych słuchaczy grymas niedowierzania, a nawet u co skromniejszych rumieniec zażenowania.
Mówiła o piśmiennictwie w okresie średniowiecza, dziełach pisanych najczęściej na papirusach i pergaminie. Księgi przepisywane przez kopistów (zakonników, bo to oni jako nieliczni posiadali umiejętność pisania) były bardzo cenne. Wartość Biblii (bo to było najczęściej przepisywane dzieło), sięgała wartości wioski wraz z jej mieszkańcami. Celem przedłużenia trwałości ksiąg i nieuchronnego kruszenia się brzegów zapisanych stron, zostawiano spore marginesy wokół tekstu. I to właśnie miejsce z czasem wypełniało się nie tylko słusznymi w tym miejscu komentarzami, ale wieloma rysunkami podkreślającymi trafność tekstu, bądź jego plastyczną interpretacją Dotyczyły one życia kleru, bo to była wtedy kasta licząca się wśród prymitywnego niepiśmiennego chłopstwa.
I to dzięki tym rysunkom dowiadujemy się o rozwiązłym życiu mnichów i biskupów, ich życiu seksualnym dominującym nad innymi wartościami, ich nieukrywanym homoseksualizmie. Już wtedy piętnowano ich tendencje do bogacenia się, wyuzdanie seksualne i niedbanie o miejsce w życiu pozagrobowym. To ich rozpustne życie określił Dante Alighieri1265 -1321 pisząc, że kotły w piekle zapełnione są biskupami.
Zdziwienie nasze wywołały rysunki przedstawiające modę bieliźnianą, sposób zdobywania przez kobiety majtek, które szyte były tylko dla mężczyzn. Z kolei mężczyźni poddawali się modzie odchudzania, by nosić obcisłe spodnie, w których jedno miejsce było sztucznie powiększane, by budzić wiadome zainteresowanie.
Wiele dosadnych, bezpruderyjnych szczegółów zawartych w rysunkach umieszczanych w rękopisach wieków średniowiecza dostarcza współczesnym badaczom wiedzy o życiu duchowieństwa i powoduje słuszne zdziwienie zachowań tej grupy społecznej w tak odległych czasach. Widać seks to siła dominująca od zawsze.
Powiedziałoby się „nic nowego”. Temat seksualności zawsze był najważniejszym elementem życia niezależnie od pozycji i miejsca w społeczeństwie.
Wiedza to wartość bezsprzeczna, jednak należy być przygotowanym na ujawniane fakty historyczne, które mogą zaburzyć wpajane nam przez lata treści będące opoką naszych dotychczasowych przekonań.
Lucyna Jakubowska