Obecna definicja zdrowia przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia WHO mówi, że:
Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia).
Co zrobić by cieszyć się zdrowiem jak najdłużej?
Odpowiednia dieta Aktywność fizyczna
Wszystkie procesy życiowe potrzebują energii, a tej dostarcza pożywienie. Przebieg procesów życiowych zmienia się wraz z wiekiem, dlatego dietę należy odpowiednio modyfikować, jeśli chcemy cieszyć się dobrym zdrowiem. Zdrowie w największym stopniu – aż w 60% – zależy od stylu życia (sposobu żywienia, umiejętności radzenia sobie ze stresem, umiejętności odpoczywania, aktywności fizycznej) , a tylko w 10% od genów.
ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA
1.Spożywaj posiłki regularnie
2.Warzywa i owoce spożywaj jak najczęściej, co najmniej połowę tego co jesz.
3.Spożywaj produkty zbożowe, zwłaszcza pełnoziarniste
4.Codziennie spożywaj co najmniej 2 szklanki mleka. Możesz zastąpić je jogurtem, kefirem , serem
5.Ograniczaj spożywanie mięsa do 0,5 kg tygodniowo . Jedz ryby, nasiona roślin strączkowych i jajka.
6.Ograniczaj spożycie tłuszczów zwierzęcych. Zastępuj je olejami roślinnymi.
7.Unikaj spożycia cukru i słodyczy
8.Nie dosalaj potraw i kupuj produkty z niską zawartością soli. Używaj ziół.
9.Pamiętaj o piciu wody, co najmniej 1,5 litra dziennie
10.Nie spożywaj alkoholu
1.Spożywaj posiłki regularnie
- 4 – 5 posiłków co 3-4 godziny
- Śniadanie należy zjeść do 1 – 2 godz. po wstaniu z łóżka
- Kolacja ok 3 godzin przed snem
- Unikniesz podjadania między posiłkami
- Utrzymasz odpowiedni poziom cukru we krwi
- Przy spożywaniu 2 obfitych posiłków częściej występują otyłość, cukrzyca typu 2, hiperholesterolemia i kamica pęcherzyka żółciowego
- Warzywa i owoce spożywaj jak najczęściej
- Przynajmniej połowę tego co jesz, powinny stanowić warzywa i owoce, co najmniej 400 g dziennie w 5 porcjach
- Właściwe proporcje ¾ warzyw i ¼ owoców
- Spożywanie warzyw i owoców zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia oraz nowotwory
- Najlepiej surowe lub krótko gotowane.
- Są źródłem bioaktywnych związków takich jak: karotenoidy (beta-karoten, likopen), witamin C i E, kwasu foliowego , Se, flawonoidów, izoflawonów oraz błonnika
- Mają działanie antyoksydacyjne, chronią DNA, stymulują układ immunologiczny
- 3. SPOŻYWAJ PRODUKTY ZBOŻOWE, ZWŁASZCZA PEŁNOZIARNISTE
- Zaleca się spożywanie co najmniej 4 porcji produktów zbożowych dziennie: pieczywo (najlepiej z pełnego przemiału), kasze gruboziarniste, ryż makaron, płatki zbożowe, mąki
- Są źródłem węglowodanów złożonych(skrobia), które powinny pokrywać 50-60% dziennego zapotrzebowania na energię.
- Zawierają więcej witamin, szczególnie z grupy B, składników mineralnych (Mg i Zn)
- Są także źródłem błonnika, który reguluje pracę jelit i zapobiega zaparciom, daje uczucie sytości, zapobiega powstawaniu nowotworów jelita grubego oraz obniża cholesterol
- 4. MLEKO I PRZETWORY MLECZNE
- Jest źródłem wapnia, białka oraz witamin z gr. B, wit A, Mg, kwasu foliowego
- Z wiekiem zmniejsza się w organizmie ilość laktazy – enzymu odpowiedzialnego za trawienie cukru mlecznego (laktozy). Jeśli więc słodkie mleko powoduje wzdęcia i bóle brzucha, należy pić fermentowane napoje mleczne – kefir, jogurt, maślankę, mleko acidofilne. Nie wywołują dolegliwości i poprawiają mikroflorę jelita grubego.
- Zapotrzebowanie na wapń w starszym wieku wyraźnie wzrasta. Normy żywienia zalecają zwiększenie spożycia tego składnika już po 50 roku życia. Wynika to ze zmniejszenia wchłaniania i przyswajalności wapnia oraz z faktu, że jego niedobór powoduje ubytek masy kostnej, postępujący w miarę starzenia się organizmu.
- Białka mleka zawierają Lizynę – uzupełniają białka roślinne (mleko+zboża)
- 5. MIĘSO I PRODUKTY MIĘSNE, RYBY, JAJKA-Produkty mięsne i ryby są źródłem białka oraz tłuszczu-Ograniczaj spożycie mięsa (zwłaszcza czerwonego i przetworzonych produktów mięsnych ) do 0,5 kg/ tyg (NKT)-Zalecane są chude mięsa (drób kurczak, indyk) rzadziej mięso czerwone (wołowe, wieprzowe)
-W zamian jedz ryby (2 x tyg), nasiona roślin strączkowych (1-2 x tyg) i jajka – źródło luteiny
-Ryby morskie zawierają korzystne dla zdrowia wielonienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega -3, które chronią nas przed miażdżycą i chorobami serca, a także witaminę D. Zapotrzebowanie na witaminę D wzrasta już w wieku 51-65 lat, a jeszcze większe jest u osób powyżej 65. roku życia.
- 6. OGRANICZAJ SPOŻYCIE TUSZCZÓW ZWIERZĘCYCH – ZASTĘPUJ JE OLEJAMI ROŚLINNYMI
- -Wysokie spożycie tłuszczu zwierzęcego, bogatego w NKT zwiększa ryzyko chorób ukł. krążenia, cukrzycy typ 2, nowotworów-Głównym źródłem tłuszczu w diecie osób starszych powinny być: oleje roślinne (olej rzepakowy, lniany lub oliwa z oliwek) – zawierają NNKT (omega 3)-Tłuszcze spożywajmy na zimno do smażenia używajmy oleju rzepakowego
-Uważajmy na izomery trans NKT– fast foody, utwardzane margaryny, wyroby cukiernicze
- 7. UNIKAJ SPOŻYCIA CUKRU I SŁODYCZY
- Cukier i słodycze, są bardzo kaloryczne,
- Przyczyniają się d
o rozwoju nadwagi i otyłości, zwiększają ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, miażdżycy,
- Unikaj słodyczy zawierających w składzie syrop glukozowo-fruktozowy
- Słodycze zastępuj owocami i orzechami
- 8 NIE DOSALAJ POTRAW, UŻYWAJ ZIÓŁ
-
- Zaleca się aby dzienna dawka soli nie przekraczała 5 g czyli płaskiej łyżeczki, tymczasem średnio spożywamy
12-15 g dziennie= 2-3 krotna dawka!!
- Oprócz dosalania samodzielnie przygotowywanych potraw, sól znajduje się w świeżych i naturalnych produktach oraz w produktach przetworzonych
- 60% soli spożywamy wraz z produktami przetworzonymi, 30% pochodzi z dosalania a tylko 10% to sól naturalna
- Zamiast soli dodawajmy zioła – zawierają korzystne fitozwiązki, działają antyoksydacyjnie, zmniejszają stan zapalny, mają działanie bakterio i wirusobójcze
- Jak zmniejszyć spożycie soli?– Przyzwyczajenie się do mniej słonego smaku, przez stopniowe zmniejszenie dodawanie soli – Usunięcie solniczki z zasięgu ręki
– Mniej soli do przygotowywanych potraw, więcej ziół i naturalnych przypraw
– Dosalanie potraw pod koniec gotowania
– Używanie soli sodowo-potasowej, która zawiera mniej sodu
– Produkty świeże zamiast przetworzonych
– Dokładne czytanie etykiet, w celu wyeliminowania produktów z dużą zawartością soli
- 9. WODA
- Podstawą zasad zdrowego odżywiania jest wypijanie min 1,5 litra wody dziennie. Jest to niezmiernie ważne ponieważ ciała starszych osób mniej efektywnie alarmują ich o potrzebie nawodnienia. Picie dużej ilości wody może także pomóc w złagodzeniu zaparć, powszechnej dolegliwości starzejących się osób dorosłych.30 ml na kg masy ciała
-
- 10. NIE SPOŻYWAJ ALKOHOLU
- Alkohol jest przyczyną wielu groźnych chorób, np. ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki, marskości wątroby i wielu nowotworów.
- ZALECENIA DLA SENIORÓW
Zapotrzebowanie na energię ustala się mnożąc wartość podstawowej przemiany materii przez współczynnik aktywności wynoszący 1,5.
Węglowodany powinny stanowić 55-60% całkowitego zapotrzebowania energetycznego, białko 12-15%, tłuszcze 25-30% w tym 4 % przypada na NNKT
Praktyczne zalecenia żywieniowe dotyczą:
– zwiększenie gęstości odżywczej posiłków,
– stosowanie olejów roślinnych bogatych w NNKT,
– unikanie przejadania się,
– unikanie ciężkostrawnych, smażonych potraw,
– codziennego spożycia warzyw i owoców, szczególnie w formie surowej,
– regularnego i częstego spożywania małych posiłków (4-5 dziennie),
– wypijania większej ilości płynów,
– znajdowania przyjemności jedzeniu,
– codziennej niewielkiej aktywności fizycznejUmów się
Na bezpłatną konsultację
Z DIETETYKIEM!
Wieliczka ul. Mickiewicza 6
882 104 005